پرورش شتر مرغ و جنبه های اقتصادی آن

  

به ادامه مطلب مراجعه کنید!


قیمت جهانی فرآورده های شتر مرغ: صدها سال پیش شتر مرغ را فقط به دلیل پرهای زیبا و ارزشمندشان در آفریقا شکار می کردند لیکن با پی بردن به ارزش گوشت باکیفیت بالای این پرنده و همچنین پوست بسیار مرغوب آن ارزش پر در درجه اهمیت بعد قرار گرفته است پرورش تجاری شتر مرغ امروز به صورت معنی دارتری گسترش یافته و به دلایل زیر مورد استقبال پرورش دهندگان دام و طیور قرار گرفته است:
۱- گوشت قرمز شتر مرغ در واقع شبیه گوشت گوساله است با این مزیت که از لحاظ کم بودن کلسترول و چربی شبیه گوشت مرغ و ماهی و از لحاظ پروتئین بالا با گوشت گوساله مقایسه می شود. هر ۵ شتر مرغ پرواری برابر یک گوساله پرواری گوشت تولید می کند.
۲- پوست چرم مانند این پرنده در صنعت سراجی مورد استفاده قرار می گیرد. چربی طبیعی که در پوست شتر مرغ وجود دارد باعث انعطاف پذیری و مقاوم بودن آن در مقابل خشکی و ترک خوردگی می شود. از پوست شتر مرغ در صنایع کفش و کیف استفاده می شود. میزان پوست هر شتر مرغ ۱۳ فوت مربع (۵/۳ متر مربع) است که هر فوت مربع آن ۳۵ دلار قیمت دارد.
۳- پر شتر مرغ که معمولاً هر سال ۲ بار از بدن پرنده چیده می شود جمعاً در سال حدود یک کیلوگرم پر استحصال می شود. که هر کیلوگرم آن ۱۰۰۰ دلار در بازارهای جهانی خرید و فروش می شود که از این پرها در کارهای زینتی و یا تهیه جاروهای گرانقیمت استفاده می شود. پر شتر مرغ علاوه بر گرد و غبار معمولی به علت داشتن خاصیت الکترواستاتیک قادر است تمام ذرات را به خود جذب کند.
۴- تخم شتر مرغ نیز یکی از فرآورده های پرمصرف در جهان است. هر تخم شتر مرغ بالاتر از ۵/۱ کیلوگرم وزن دارد و حدود ۲۴ عدد تخم مرغ معمولی است و طعم آن شیرین تر از تخم مرغ است. بومیان آفریقایی قرن هاست که از تخم شتر مرغ به عنوان منبع غذایی و از پوسته آن به عنوان ظرف (کاسه) استفاده می کنند. پوسته تخم شترمرغ به اندازه ظروف چینی محکم است و هنرمندان و صنعتگران آنرا رنگ آمیزی کرده و یا با جواهرات مختلف تزئین می کنند.
۵- استفاده های پزشکی از فرآورده های شتر مرغ مرسوم است از غضروف پای شتر مرغ جهت تعویض غضروف پای انسان استفاده می شود. مغز شتر مرغ نوعی آنزیم تولید می کند که برای درمان بیماری استفاده می شود. چشم پزشکان آفریقای جنوبی معتقدند که به دلیل شباهت زیادی که ساختمان چشم شتر مرغ با چشم انسان دارد و قرنیه چشم شتر مرغ بهترین انتخاب برای پیوند و جایگزینی قرنیه چشم انسان دارد می توان آنرا جهت پیوند به کار برد با وجودیکه این عمل عجیب به نظر می رسد لیکن با توجه به اتفاقات مشابهی که در دنیای پزشکی به کرات اتفاق افتاده این مسأله قابل تعمق است.
۶- روغن شتر مرغ در صنایع آرایشی استفاده می شود و هر شتر مرغ حدود شش لیتر روغن تولید می کند. با وجودیکه این پرنده بزرگ توانسته است به بازارهای آمریکا، اروپا، استرالیا، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی، چین و سایر نقاط جهان وارد شود لیکن در حال حاضر آفریقا قسمت عمده پرورش و تولید و صادرات فرآورده های این پرنده را به خود اختصاص داده است.
تغذیه شتر مرغ:
شتر مرغ ها، پرندگانی علفخوار هستند و رژیم غذایی آنها شبیه نشخوار کنندگان است. یونجه و ذرت درصد بالایی از ترکیب غذایی شتر مرغ را شامل می شود. به دلیل دارا بودن روده های دراز و طویل قدرت هضم بالا در خصوص مواد فیبری را دارند. جوجه ها معمولاً تا یکی دو روز بعد از هچ احتیاج به تغذیه نداشته و سپس از غذای با پروتئین ۲۳% شامل کنستانتره و علوفه خشک به صورت کرامبل تغذیه می شوند. استفاده از یونجه سبز در طول دوره رشد از اهمیت خاصی برخوردار است. جهت هضم بهتر غذا بهتر است سنگریزه در اختیار پرنده قرار گیرد. تا سه ماهه اول پرورش میزان یک کیلو خوراک در شبانه روز ۲۳% پروتئین و تا شش ماهگی به طور متوسط ۸/۱ کیلوگرم خوراک با پروتئین ۲۰% کافی می باشد. شتر مرغها از شش ماهگی تا رسیدن به سن بلوغ (۵/۲ سالگی) به طور متوسط روزانه ۵/۲ کیلوگرم دان به صورت پلت شامل علوفه خشک آسیاب شده و کنسانتره می خورند (۸ قسمت کنستانتره + یک قسمت علوفه خشک آسیاب شده)
یک نمونه جیره غذایی شتر مرغ در دوران پرورش (تا ۵/۲ سالگی):
ذرت دانه ای ۴۷%
یونجه خشک ۸/۴۱%
پودر استخوان ۲%
پودر ماهی ۷%
منوکلسیم فسفات ۲%
نمک ۲/۰%
جمع: ۱۰۰%
جیره غذایی شتر مرغهای پرواری با شتر مرغهایی که جهت گله مادر نگهداری می شوند تفاوت دارند. معمولاً شتر مرغهای گوشتی در سن یکسالگی قابل عرضه به بازار می باشند و حدود ۱۰۰ تا ۱۲۵ کیلوگرم وزن دارند و کیفیت گوشت در سن یکسالگی مطلوب تر از هر زمان می باشد. از هر لاشه حدود ۵۰ کیلوگرم گوشت استحصال می شود.غذای شتر مرغهایی که جهت گله مادر نگهداری می شوند به طور متوسط روزانه با خوردن ۴ کیلوگرم خوراک شامل کنسانتره و یونجه خشک و همچنین از طریق چرای یونجه سبز تأمین می شود. شتر مرغ علاقه فراوانی به چریدن در مزارع یونجه دارد به همین جهت در پرورش شتر مرغ کاشت یونجه را بایستی مدنظر قرار داد.
ضریب تبدیل مواد غذایی در سنین مختلف تفاوت دارد در سنین اولیه رشد ۸/۱ و در ۳ ماهگی ۵/۲ و در ۶ ماهگی حدود ۸ می باشد. با توجه به اینکه تغذیه شتر مرغ در کیفیت پوسته، پر و گوشت پرنده تأثیر مستقیم دارد چنانچه در تغذیه این پرنده دقت کافی مبذول نگردد، بر کیفیت پوست و گوشت اثر منفی گذاشته و سودآوری آن مورد تردید واقع خواهد شد.
مقایسه شتر مرغ و گاو:
تولید گوشت مرغ در مقایسه با گاو حدود چهار برابر می باشد. دوره حاملگی و زایش گاو حدود ۹ ماه می باشد در صورتیکه دوره هچ تخم شتر مرغ ۴۲ روز می باشد. یک گاو در طول یکسال یک رأس گوساله تولید می کند در حالیکه شتر مرغ توانایی تولید چهل عدد جوجه را دارد.استحکام چرم شتر مرغ ۳ برابر چرم گاو می باشد. مقدار پروتئین گوشت گاو و شتر مرغ تفاوت چندانی نداشته لیکن میزان کلسترول موجود در گوشت گاو دو برابر گوشت شتر مرغ می باشد. طعم گوشت شتر مرغ شبیه گوشت گاو می باشد. هر پنج شتر مرغ به اندازه یک گوساله پرواری گوشت تولید می کند.
موسسه مرغداری ایران