بیماری هاری چیست؟

 

دوستان عزیز به ادامه مطلب مراجعه کنید !


آشنایی با بیماری هاری:

هارى از بیمارى هاى مشترک انسان و حیوان است. در این بیمارى مرگ انسان یا حیوان مبتلا حتمى است. هارى از بیمارى هاى حاد ویروسى است که سیستم اعصاب مرکزى را درگیر مى کند. عامل بیمارى، ویروس هارى است که نوعى «رابدو ویروس» از جنس «لیزا ویروس» است. حیوانات خونگرم سگ، گربه، روباه، شغال و گرگ، مى توانند ناقل بیمارى به انسان باشند. این بیمارى از دوران بسیار قدیم در تمام دنیا به ویژه خاورمیانه وجود داشته است. به جز چند کشور نظیر ژاپن و انگلستان تاکنون به عنوان یکى از معضلات مهم بهداشتى در اکثر نقاط دنیا باقى مانده است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانى سالانه ده میلیون نفر در دنیا به دنبال گازگرفتگى حیوانات مشکوک به هارى تحت درمان قرار مى گیرند و حدود پنجاه هزار نفر به دلیل عدم آگاهى از عواقب بیمارى هیچ گونه درمانى انجام نداده و در نتیجه تاخیر یا نقص در انجام درمان مى میرند.

• مخزن بیمارى

براساس پراکندگى هاى جغرافیایى حیوانات مختلفى منبع بیمارى هارى هستند. در ایران گرگ ها منبع اصلى هارى هستند ولى در اکثریت موارد بیمارى به وسیله سگ، گربه و روباه به انسان منتقل مى شود. «تمامى پستانداران به ویروس هارى حساس اند. ولى انسان نسبت به برخى از حیوانات مقاومت بیشترى دارد. طبق مطالعه اى در ایران فقط ۴۰ درصد افرادى که به وسیله حیوانات هار گزیده شده بودند مبتلا به بیمارى شدند.»

• راه انتقال

راه طبیعى و معمول انتقال بیمارى از طریق گاز گرفتن است ولى گزارشاتى در راستاى انتقال این بیمارى از طریق استنشاق هواى آلوده به ویروس هارى، خراش ناشى از پنجه آلوده به بزاق حیوان هار و یا از طریق پیوند قرنیه وجود دارد به نحوى که تاکنون در جهان هشت مورد انتقال بیمارى از طریق پیوند قرنیه گزارش شده که دو مورد آن در سال ۱۳۷۳ در اراک و تهران اتفاق افتاده است. به لحاظ تئورى گفته مى شود از طریق بزاق، اشک، ادرار انسان مبتلا و ترشحات تنفسى فرد مبتلا قابل انتقال است ولى تاکنون از لحاظ علمى مشاهده نشده است.

• تاثیرات فصل، جنس و سن

بیمارى هارى در فصول پاییز و زمستان شایع تر بوده و در جنس مذکر و سنین زیر بیست سال بیشتر دیده مى شود، از لحاظ علمى این موارد تایید نشده است.

به طور کل افرادى که ساعات بیشترى خارج از منزل به سر مى برند بیشتر در معرض خطر هستند.

• سیر بیمارى

بیمارى داراى چهار مرحله نهفتگى، مقدماتى، عصبى و اغما است.

۱ - مرحله نهفتگى

متعاقب گاز گرفته شدن توسط حیوان ها، ویروس هارى موجود در بزاق به سلول هاى عصبى محل جراحت نفوذ کرده و در امتداد رشته هاى عصبى منتشر مى شود. و در دوره نهفتگى تا مرکز سلسله اعصاب پیشروى و در سلول هاى مغزى تکثیر مى یابد. سپس علایم بیمارى ظاهر مى شود. دوره نهفتگى این بیمارى در انسان متغیر و معمولاً از یک تا سه ماه است. دوره هاى نهفتگى کوتاه تر از یک ماه و طولانى تر از سه ماه نیز دیده شده است.

ویروس هارى چند روز قبل از ظهور علایم بیمارى در بزاق حیوان مبتلا وجود دارد از این رو نباید تنها با مشاهده سالم بودن ظاهرى حیوان در روز حادثه فرد را از اقدامات مربوط به درمان ضدهارى محروم کرد. بنابراین در مناطق آندمیک هارى حیوان گزنده (سگ و گربه) را در صورت زنده بودن، باید تا ده روز پس از گزیدگى تحت نظر قرار داد. در صورتى که حیوان گزنده در پایان ده روز مراقبت، سالم و طبیعى باشد، درمان متوقف مى شود.

۲ - مرحله مقدماتى

مرحله مقدماتى حدود دو تا ده روز طول کشیده و فرد دچار حالت هایى نظیر تب، سردرد، خستگى، بى اشتهایى و درد محل گزش مى شود.

ترس، تحریک پذیرى، عصبانیت، اضطراب، بى خوابى، گلودرد، سرفه، لرز، تهوع و استفراغ، اسهال، نعوظ دردناک آلت تناسلى مردان ممکن است بروز کند.

۳ - مرحله عصبى

در این مرحله با اعمالى نظیر هذیان گویى، توهم، سختى گردن و فعالیت زیاد روبه رو مى شویم. و به صورت دوره اى بى قرارى، حمله به اطرافیان و گاز گرفتن بروز مى کند. (که حدوداً پنج دقیقه طول مى کشد.) که در فاصله بین حملات ضمن بى قرارى سالم به نظر مى رسند. از طرفى در شمار زیادى از این افراد به دلیل گرفتگى و درد گلو هنگام نوشیدن آب ترس از آب ایجاد مى شود به نحوى که گاهى با شنیدن صداى آب واکنش نشان مى دهند.

۴ - مرحله اغما

این مرحله حدوداً ده روز پس از شروع علایم بالینى ظاهر شده و در صورت به کارگیرى مراقبت هاى ویژه امکان طولانى شدن این مدت زمان وجود خواهد داشت.

• پیشگیرى قبل از تماس

*واکسیناسیون سالیانه حیوانات اهلى

*قرار دادن طعمه هاى آغشته به واکسن در مسیر حیوانات وحشى میزبان ویروس هارى

*خوددارى از تماس با حیوانات وحشى گوشت خوار

*واکسیناسیون در افراد در معرض خطر شامل کارکنان آزمایشگاه، دامپزشکان، کلاً افراد در معرض حیوانات

• پیشگیرى بعد از تماس

*بلافاصله پس از حادثه، محل گاز گرفتگى به وسیله آب تمیز و صابون به مدت پنج تا ده دقیقه عمیقاً شست وشو داده شود.

*محل گاز گرفتگى با الکل چهل تا هفتاد درصد و یا محلول بتادین ضدعفونى شود.

*پس از شست وشوى جراحت باید فوراً به مرکز درمان ضدهارى مراجعه شود.

*در مراکز درمان ضدهارى مجدداً باید جراحات شست وشو داده شوند.

*جراحات ناشى از گازگرفتگى حیوانات هار نباید بخیه زده شود. (مگر در موارد عمیق بودن زخم و با تکنیک خاص)

*واکسن ضد هارى در پنج نوبت در روزهاى صفر، سه، هفت، چهارده و سى باید تزریق شود.

*سرم ضدهارى، طبق توصیه پزشک و یا مسئول درمان ضد هارى آن مرکز باید تزریق شود.

*واکسن، سرم ضد کزاز و یا آنتى بیوتیک در صورت نیاز باید تزریق شود. قابل ذکر است گرچه این بیمارى درمان قطعى ندارد اما در صورت بروز بیمارى فرد باید در اتاقى آرام نگهدارى شده و هنگام تماس با وى از دستکش، ماسک و لباس مناسب استفاده شود. چرا که مراقبت هاى شدید ممکن است باعث نجات جان بیمار شود. تاکنون در آمریکا سه نفر پس از ابتلا نجات پیدا کرده اند که در همه این موارد پیشگیرى قبل یا بعد از تماس انجام شده بود.

بعد از آن زمان تاکنون هیچ گونه درمانى صورت نگرفته و تمام موارد مبتلایان مردند.